پیک خبری 6، پروژه منتخب

1396/03/31 تعداد بازدید: 2866

اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق بر پایه ی برنامه ریزی علمی و عملیاتی و با تکیه بر توان کارشناسی پروژه های متعددی را به انجام رسانده و یا در دست انجام دارد.

با هدف انتقال تجربه و نیز معرفی نتیجه تلاش همکاران، در هر شماره به معرفی یک و یا چند پروژه منتخب خواهیم پرداخت.

(سامانه جامع مستندات علوم زمین مشهد)

تهیه کننده: نسترن شجاعی کاوه

یکی از پروژه هایی که در سال 1393 در مرکز مشهد کلید خورد، پروژه سامانه جامع مستندات علوم زمین است. تقریباً هم زمان با تصویب پروژه پارک موزه علوم زمین نیاز به سامانه جامع مستندات فیزیکی موزه هم احساس شد. سامانه¬ی جامعی که تا سرحد امکان مستندات فیزیکی علوم زمین در ایران زمین را گردآوری و نگهداری نموده و در اختیار علاقمندان و پژوهشگران این حوزه قرار دهد.

بر این اساس، اداره موزه و مستندات علوم زمین در یک اقدام بنیادین و به منظور گردآوری مجموعه کاملی از نمونه‌ها و مستندات مرتبط با زمین شناسی ایران "سامانه جامع نمونه‌های ایران زمین" را بنا نموده است. گام نخست این سامانه با امکان نگهداری بیش از پنجاه هزار نمونه در حال بهره برداری است و بارگذاری نمونه‌های موجود نیز انجام شده است. این سامانه که دارای 446 کشو (140 کشو به ابعادcm 20×55×56 و 306 کشو نیز به ابعادcm 10×51×56 ) می باشد، به صورت عمودی و افقی کدگذاری و محل نگهداری هر نمونه در هر کشو کاملا مشخص شده است. این سامانه به چهار بخش نامساوی برای فسیلها، سنگها، کانی ها و نمونه های پژوهشی تقسیم شده است.

نمایی از سامانه جامع علوم زمین

نمایی از چیدمان درون کشوها

نمونه های گردآوری یا اهدا شده به موزه، پیش از ورود به سامانه جامع، شناسایی و طبقه بندی می شوند. سپس تمامی ویژگی ها و اطلاعات نمونه ثبت می شود. اگر نمونه نیاز به شستشو و آماده سازی داشته باشد، این کار انجام شده و پس از کدگذاری و عکسبرداری از آن ها، نمونه ها در جای خود قرار داده می شوند. اگر برای شناسایی نمونه ها نیاز به انجام آزمایش خاصی باشد، حتما پیش از جانمایی، نمونه لازم برای انجام آن آزمایش جدا و در مستندات ذکر می شود تا پس از تعیین نام دقیق، اشکالات احتمالی بر طرف شوند. اگر نظر متخصص خاصی باید پرسیده شود، حتماً در دستور کار قرار می گیرد.

افزون بر امکانات فیزیکی، نرم افزار تخصصی "شناسنامه نمونه ها" نیز طراحی و مورد بهره-برداری قرار گرفته است. در این سامانه نرم افزاری، نه تنها تمامی ویژگی نمونه همراه با عکس و محل ذخیره سازی ثبت و یک شماره منحصر به فرد برای نمونه دریافت می شود، بلکه در کمترین زمان ممکن اطلاعات مختلف قابل جستجو و دسترسی است. یکی از امکاناتی که این نرم افزار در اختیار قرار می دهد، امکان درج نظر و نام متخصصینی است که برای راستی آزمایی دعوت می شوند. به زودی نیز امکان ردیابی و پیگیری نمونه های اهدا شده در درگاه اینترنتی فراهم خواهد شد تا اهداکنندگان بتوانند نمونه های خود را جستجو و از ساماندهی آن ها اطمینان حاصل نمایند.

شایان ذکر است که این سامانه، محل امنی برای نگهداری نمونه‌های مختلف ایران زمین و به ویژه نمونه‌های پژوهشی می باشد. از جمله مواردی که برای نگهداری نمونه‌ها در این سامانه الزامی است شناسنامه دار بودن نمونه‌ها می باشد. یعنی برای هر نمونه‌ای که وارد این سامانه می شود حتماً باید علاوه بر نام نمونه و محل گردآوری، ویژگی‌های ظاهری و شیمیایی و نیز مختصات محل گردآوری آن ثبت شود. متخصصینی که نمونه های آن ها در این سامانه نگهداری می شوند، مانند نمونه های مربوط به پایان نامه های تحصیلات تکمیلی و پروژه های پژوهشی و نیز مقالات داخل و خارج از کشور، می توانند از Repository number که توسط سامانه نرم افزاری تولید می شود، برای مقالات تخصصی خود استفاده نمایند. بدین منظور شماره مخصوص نمونه و محل نگهداری آن ها به ایشان اعلام خواهد شد. تصویر زیر یک فرم پر شده در سامانه شناسنامه نمونه ها را نشان می دهد.